قیمت فولاد چگونه بر تولید و قیمت توری مش تأثیر میگذارد؟
با توجه به اینکه فولاد اصلیترین ماده تشکیلدهنده توریهای مش است، اولین تأثیر قیمت فولاد بر توری مش را میتوان در تغییر هزینه مواد اولیه مشاهده کرد. بدون شک روند صعودی یا نزولی قیمت فولاد هزینه تولید این محصول و در نهایت قیمت نهایی آن را تحت تاثیر قرار میدهد. علاوه بر موارد ذکر شده قیمت فولاد بر میزان عرضه محصول نیز موثر است زیرا با افزایش قیمت آن، تولیدکنندگان در مقیاس کمتری قادر به فعالیت هستند و از حجم تولید خود برای کاهش هزینهها میکاهند. کاهش عرضه نیز موجب کمبود توری مش در بازار و در نتیجه افزایش قیمت آن میشود.
تأثیر قیمت فولاد بر توری مش
چرا توری مش وابستگی بالایی به قیمت فولاد دارد؟
فولاد اصلیترین ماده اولیه تولید توری مش است به همین دلیل نمیتوان منکر تأثیر قیمت فولاد بر توری مش شد. در روند ساخت توری مش از مفتولهای فولادی استفاده میشود و کیفیت محصول نهایی نیز تحت تاثیر ویژگیهای مکانیکی آنها قرار دارد. به همین دلیل تغییر قیمت خام به ویژه فولاد میتواند به طور کاملا مستقیم هزینهی تولید توری مش را تحت تاثیر قرار دهد. از طرف دیگر روند تولید توری مش نیز پیچیدگیهای مختص به خود را دارد و نیازمند فرآیندهای کشش، جوشکاری یا بافتن مفتولهای فولادی است. این مرحله نیز ارتباط تنگاتنگی با نوع و کیفیت مفتولهای فولادی و میزان مصرف آنها دارد.
در کنار موارد ذکر شده باید به این نکته اشاره کرد که ضخامت و جنس فولاد، کیفیت و وزن هر متر مربع توری مش را مشخص میکند. به همین دلیل تغییر قیمت آن میتواند کیفیت محصول نهایی، هزینه مواد اولیه و هزینه تولید را تحت تاثیر قرار دهد.
نوسانات جهانی قیمت فولاد و تأثیر آن بر بازار داخلی توری مش
تأثیر قیمت فولاد بر توری مش در بازار ایران از نوسانات جهانی قیمت فولاد تاثیر میپذیرد، زیرا بخش قابل توجهی از مواد اولیه یا محصولات فولادی وارداتی هستند. بدون شک واردات فولاد نیز متاثر از قیمت ارز است، به همین دلیل افزایش قیمت ارز به منزلهی افزایش قیمت فولاد خواهد بود. از طرف دیگر بخشی از ماشینآلات تولید توری مش نیز از طریق واردات وارد کشور میشوند، که این امر نیز متاثر از قیمت ارز خواهد بود. در کنار موارد ذکر شده نباید از تعرفههای گمرکی و همچنین سیاستهای صادرات و واردات فولاد نیز غافل شد. محدودیتهای صادرات فولاد و تغییر در میزان عرضه و تقاضای جهانی میتواند منجر به کاهش یا افزایش قیمت آن در بازار داخلی و خارجی شود.
نوسانات جهانی قیمت فولاد و تأثیر آن بر بازار داخلی توری مش
مقایسه قیمت توری مش در زمان کاهش و افزایش قیمت فولاد
قیمت توری مش علاوه بر قیمت فولاد و میلگرد به عوامل دیگری مانند نرخ ارز، هزینههای تولید، هزینه حملونقل و نوع توری (گالوانیزه یا ساده، اندازه چشمه، و ضخامت مفتول) نیز بر وابسته است. به طور مثال از سالهای 1399 تا 1401، با گران شدن فولاد، قیمت توری مش حدود 20-30٪ افزایش یافت. این در حالی است که در زمان کاهش قیمت فولاد (مانند اوایل 1401)، قیمت توری مش نیز روندی نزولی از خود نشان داد. از طرف دیگر در سال 1402، افزایش نرخ دلار باعث شد توری مش گالوانیزه 3000 تا 6000 تومان به ازای هر کیلوگرم گرانتر از توری ساده باشد. نمودار زیر تغییرات تقریبی قیمت توری مش ساده (مفتول 4 میلیمتر) و فولاد را از سال 1399 تا 1403 نشان میدهد:
نمودار تغییرات تقریبی قیمت توری مش و فولاد از سال 1399 تا 1403
نقش هزینههای جانبی تولید در نوسانات قیمت توری مش
در روند بررسی تأثیر قیمت فولاد بر توری مش، نباید از هزینههای جانبی تولید همچون حملونقل، انرژی، دستمزد کارگر و … غافل شد. در ادامه، هر یک از این عوامل به صورت تخصصی مورد بررسی قرار میگیرند.
- سهم فولاد در قیمت نهایی توری مش: با توجه به اینکه ماده اصلی مش، فولاد است میتوان مدعی شد که حدود 70-80٪ از قیمت نهایی توری مش به هزینه فولاد خام وابسته است. به همین دلیل افزایش و کاهش قیمت فولاد میتواند تا حد قابل توجهی قیمت نهایی این محصول را تحت تاثیر قرار دهد.
- هزینه حملونقل: یکی دیگر از هزینههای جانبی روند تولید توری مش، مربوط به حمل و نقل است. این هزینه مواردی همچون انتقال مواد اولیه (میلگرد) به کارخانه و ارسال توری مش به بازار (حدود 5-10٪ از قیمت نهایی) را شامل میشود. باید دقت داشت که افزایش قیمت سوخت و مسافت نیز میتوانند بر میزان اثرگذاری این هزینه جانبی موثر باشند.
- هزینه انرژی: فرآیندهای جوشکاری و شکلدهی در روند تولید توری با مصرف انرژی زیادی همراه است. به همین دلیل در روند برآورد هزینه ساخت این محصول باید به هزینه برق و گاز توجه ویژهای داشت. از طرفی افزایش تعرفههای انرژی موجب افزایش قیمت این محصول میشود.
- دستمزد کارگر: در فرایند تولید، دستمزد نیروی انسانی فعال در بخشهای مختلف کارخانه اعم از جوشکاری، برش، و بستهبندی متفاوت است. دستمزدها اصولا طبق حقوق تعیین شده توسط وزارت کار پرداخت و سالانه مبلغی به آن اضافه میشود.
- سایر هزینههای جانبی: در کنار موارد ذکر شده نباید از هزینههای انبارداری، نگهداری و گالوانیزاسیون غافل شد.
نقش هزینههای جانبی تولید در نوسانات قیمت توری مش
پیشبینی قیمت توری مش با توجه به روند تغییرات قیمت فولاد
به منظور پیشبینی تغییرات قیمت توری مش در سالهای آینده لازم است فاکتورهای مختلفی همچون قیمت جهانی فولاد، نرخ ارز، عرضه و تقاضای داخلی و هزینههای جانبی تولید مورد بررسی قرار گیرند. قیمت فولاد، که بخش عمده هزینه توری مش را تشکیل میدهد، تحت تأثیر تقاضای جهانی (بهویژه در چین) و عرضه مواد اولیه مانند سنگآهن و قراضه قرار دارد. کاهش تقاضا یا افزایش عرضه جهانی میتواند قیمتها را پایین بیاورد، اما محدودیتهای عرضه، اثر افزایشی خواهد داشت. از طرف دیگر بیثباتی ارزی یا افزایش نرخ دلار، هزینههای تولید را بالا میبرد و مانع از کاهش قیمت حتی در صورت افت قیمت فولاد میشود. با توجه به افزایش قیمت سوخت و تعرفههای انرژی در ایران، هزینههای جانبی مانند حملونقل، انرژی و دستمزد نیز اثر کاهشی قیمت را محدود میکنند. بنابراین در سالهای آتی میتوان انتظار افزایش قیمت فولاد و به واسطهی آن توری مش را داشت.
راهکارهای تولیدکنندگان برای مقابله با نوسان قیمت فولاد
در راستای کاهش تأثیر قیمت فولاد بر توری مش، تولیدکنندگان باید از راهکارهای متنوعی استفاده کنند. از جمله این راهکارها میتوان به موارد زیر اشاره کرد.
پیشبینی قیمت توری مش
- استفاده از مواد اولیه جایگزین: در زمان افزایش قیمت فولاد، استفاده از میلگردهای بازیافتی یا فولادهای با گرید پایین سبب کاهش هزینهها میشود، هرچند که کیفیت محصول را نیز تحت تاثیر قرار میدهد.
- ذخیرهسازی استراتژیک: ذخیره مواد اولیه در فصول کمتقاضا (پاییز و زمستان) یا هنگام کاهش قیمت فولاد، تولید پایدار با هزینه کمتر را ممکن میسازد. با این وجود این امر نیازمند سرمایه اولیه بالا و فضای انبار زیاد است.
- خرید عمده: خرید میلگرد در حجم بالا طی دورههای ثبات بازار هزینههای واحد را کاهش میدهد، اما ریسک نقدینگی و تغییرات ناگهانی بازار را به همراه دارد.
- قراردادهای بلندمدت: تنظیم قرارداد با تامینکنندگان فولاد میتواند به کنترل نوسانات بازار کمک کند، اما انعطافپذیری در برابر تغییرات بازار را محدود میسازد.
آیا با کاهش قیمت فولاد، قیمت توری مش هم کاهش مییابد؟
تأثیر قیمت فولاد بر توری مش غیرقابل انکار است و میتوان انتظار داشت که کاهش قیمت فولاد معمولاً به کاهش قیمت توری مش منجر شود. با این حال، نمیتوان تا حد بسیار زیادی تغییرات قیمت این دو محصول را به هم وابسته دانست زیرا در روند تولید توری مش باید هزینههای جانبی مانند حملونقل، انرژی و دستمزد و تاثیرات آنها را نیز لحاظ کرد.
در سال 1403، زمانی که قیمت فولاد (میلگرد) به دلیل کاهش تقاضای جهانی و ثبات نسبی نرخ ارز حدود 10-15٪ کاهش یافت، قیمت توری مش ساده (مفتول 4 میلیمتر) تنها حدود 5-10٪ کاهش یافت. علت این امر افزایش قیمت سوخت و انرژی و تاثیر آن بر هزینه حملونقل و تولید بود.
کاهش قیمت توری مش با کاهش قیمت فولاد